Jan Frans van de Velde_universiteit Leuven

Jan Frans 'Eximius' Van de Velde (1743 – 1823) uit Beveren was hoogleraar in de theologie, rector en bibliothecaris van de Universiteit Leuven. In een periode van tumult, chaos en diepgaande maatschappelijke verandering kwam hij voor zijn mening uit. Daarnaast was Eximius ook een verwoed brievenschrijver, bibliofiel en een familieman. Zo kende hij alles en iedereen in en rond Beveren. Duik, naar aanleiding van zijn tweehonderdjarig overlijden, mee in zijn boeiende leven en ontdek wat hem ook vandaag nog maatschappelijk relevant maakt.

Exi-wat?
Jan Frans Van de Velde kreeg de bijnaam Eximius, wat de uitmuntende of de uitstekende betekent en verwijst naar de intellectuele gezagspositie die hij tijdens zijn leven verwierf.

Maak kennis met Eximius

De overgang van de 18e naar de 19e eeuw kenmerkte zich door oorlog, revoluties en epidemieën die de weg baanden naar een moderne samenleving. Jan Frans Van de Velde was een eersterangsgetuige van deze snel veranderende wereld. Met zijn scherpe pen en heldere inzichten werd hij een onmiskenbare autoriteit. Priesters, ambtsdragers en notabelen zochten zijn advies en goedkeuring. Leer meer over het boeiende leven van Eximius.

KU Leuven

Het archief van Jan Frans Van de Velde

Het persoonlijke privéarchief van Jan Frans Van de Velde werd na diens overlijden in 1823 overgemaakt aan het Bisschoppelijk Seminarie te Gent. Het archief werd daar een eerste maal ontsloten door kanunnik Claeys-Bouuaert, maar slechts gedeeltelijk en niet altijd even nauwkeurig. In 2001 werd op initiatief en door beweging van de Leuvense professor Jan Roegiers en kanunnik Ludo Colin, het archief van Jan Frans Van de Velde overgedragen door het bisdom Gent en in bewaring gegeven aan het Universiteitsarchief van de KU Leuven. 

Het archief ‘Van de Velde’ bedraagt maar liefst 1500 inventarisnummers en bevat volgende deelarchieven/onderdelen:

  • Archivalia van de Oude Universiteit Leuven (faculteit theologie, colleges, charterverzameling, ... )
  • Papieren van Jan Frans van de Velde: maar liefst acht archiefdozen briefwisseling (inkomend en uitgaand) 
  • Contemporaine documentatie

In 2004 volgde de gedeeltelijke ontsluiting van de briefwisseling met een detailindex van de correspondenten. 

boerenkrijgvlag

225e herdenking Boerenkrijg

Eximius Van de Velde hield een warm contact met familie, vrienden en bekenden in Beveren. Zo komt ook de Boerenkrijg aan bod in zijn briefwisseling en persoonlijke documenten. Vandaag houdt een jonge generatie Haasdonkenaren de traditie van de Boerenkrijg levendig. Ontdek het feestelijke programma van de 225e herdenking.

Haasdonk
20 > 22 oktober

Eximius: symbool voor de 21e eeuw

Jan Frans van de Velde was een duivel-doet-al die kordaat actie ondernam en zijn eigen mening niet verstopte. Als bibliothecaris vermeerderde hij de collectie van de universiteitsbibliotheek met 17 000 exemplaren. Zo is hij vandaag nog een symbool voor mediawijsheid, fake news, kennisborging en vrije meningsuiting. Ontdek hoe we de traditie van Eximius levendig (kunnen) houden.

Eximius in (het straat)beeld

In Beveren is een straat met zijn naam: de Eximius van de Veldelaan is een zijstraat van de Bisschop Triestlaan. Het standbeeld van Eximius op het Viergemeet krijgt in 2023 een grondige opfrisbeurt. Zowel de bewaarboekencollectie van de Bib als de fotocollectie van de dienst Archief zijn vernoemd naar Van de Velde. Duik in de collecties.

Aan de slag: maak zelf een tijdscapsule!
Jong & ouder
tijdscapsule

Bewaar de zomer van 2023 in een doosje.
Een tijdscapsule is een klein doosje of blikje waarin je voorwerpen verzamelt. Het wordt een tijdscapsule als je hem afsluit, ergens goed bewaart en pas hééééél veel jaren later weer openmaakt.

  1. Kies een leuke doos of pot. Het handigst is een bokaal. Dan kan je een etiket langs de binnenkant plakken.
  2. Verzamel souvenirs of voorwerpen.  Een briefje met een grappige anekdote kan natuurlijk ook!
  3. Vul het etiket in en knip het uit.
  4. Zoek een leuke verstopplaats. Hoelang kan jij wachten voor je de capsule weer opent?